Włókniak – co to jest i jakie są przyczyny powstawania?

Zalicza się go do najczęściej spotykanych problemów dermatologicznych. Może pojawić się na różnych etapach życia, w każdym miejscu na ciele. Co to jest włókniak? Skąd się bierze? Czy ta zmiana o charakterze nowotworowym jest groźna dla zdrowia, a może raczej jest defektem estetycznym? Poznaj przyczyny pojawiania się tego nietypowego guza i sprawdź, jakie są metody jego leczenia!

Co to są włókniaki?

Może zauważyłeś na swoim ciele nieduże krostki lub guzki o barwie skóry bądź nieco od niej ciemniejsze, które mogą być połączone z naskórkiem zaledwie cienkim włóknem? Sprawiają wówczas wrażenie, jakby miały zaraz odpaść. Zmiany te najczęściej diagnozowane są jako włókniaki. Skąd się biorą? Tendencja do ich pojawiania się często występuje genetycznie. Jeśli chodzi o przyczyny występowania tych narośli, bywa także, że towarzyszą cukrzycy, otyłości, zaburzeniom endokrynologicznym oraz ciąży.

Co to są włókniaki? Stanowią efekt nadmiernego namnożenia komórek tkanki łącznej – fibroblastów – w pewnym fragmencie skóry. Mimo iż rozrastają się, nie są bolesne. Uważa się je za łagodne zmiany nowotworowe, zazwyczaj niegroźne dla zdrowia.

Podział włókniaków

Podstawowa klasyfikacja tych zmian opiera się na ich strukturze. Rozróżnia się włókniaki:

miękkie – mają postać małych szypułkowatych narośli w kolorze cielistym lub nieco ciemniejszym od skóry. Mogą pojawić się w każdym miejscu na ciele, najczęściej jednak zlokalizowane są w okolicach pach, pachwin, karku, na bocznej części szyi, powiekach. Zwykle mają do 2,5 mm, a ich struktura jest luźna, wiotka i workowata, natomiast powierzchnia – nieregularna i pofałdowana;
twarde (podskórne) – tego rodzaju włókniaki rzadko wystają ponad powierzchnię skóry, raczej przypominają jej przebarwienia w kolorze czerwonym, jasno- lub ciemnobrązowym. Zazwyczaj mają kulisty, workowaty kształt i nie ulegają odkształceniom pod wpływem nacisku. Pojawiają się z reguły na kończynach górnych i dolnych. Osiągają zwykle od 3 do 10 mm. Częstotliwość ich występowania wzrasta wraz z wiekiem. Włókniak podskórny często pojawia się pojedynczo lub w grupie maksymalnie kilku guzków.

Tego typu zmiany kształtują się kilka miesięcy lub lat.

Jakie są przyczyny powstawania włókniaków?

Trudno je jednoznacznie określić. Rozwojowi tego typu zmian sprzyjają różne czynniki, takie jak np.:

wahania hormonalne – które są charakterystyczne m.in. dla ciąży, zespołu policystycznych jajników, akromegalii,
zaburzenia metaboliczne,
predyspozycje genetyczne.

Jakie są jeszcze inne przyczyny powstawania tych guzków? Włókniak często jest charakterystyczny dla takich schorzeń jak np. insulinooporność, otyłość, a także dla aterogennego profilu lipidowego.

Skąd jeszcze biorą się włókniaki?

Oprócz powyższych powodów są również inne. Skąd jeszcze biorą się włókniaki? Do przyczyn ich powstawania zalicza się także urazy mechaniczne (zwłaszcza charakterystyczne dla typu podskórnego):

zranienia,
ukąszenia i użądlenia owadów,
zacięcia podczas golenia.

Niejednokrotnie występują także u osób, które mają podwyższony lub obniżony cholesterol całkowity. Zdarza się, że bywają sygnałem zwiększenia ryzyka rozwoju miażdżycy.

Jakie są metody leczenia włókniaków?

Tego typu zmiany nie ustępują samoistnie, ale ze względu na brak tendencji do zezłośliwienia nie ma konieczności ich leczenia. Gdy jednak zdecydujesz o pozbyciu się włókniaka, możesz skorzystać z jednej z następujących metod:

chirurgicznej – wycięcie guzka w znieczuleniu miejscowym odbywa się przy użyciu nożyczek, skalpela lub ułatwiającej gojenie rany jednorazowej sztancy,
kriochirurgicznej – do zabiegu wykorzystuje się strumień ciekłego azotu o bardzo niskiej temperaturze, pod wpływem którego zmiana zostaje wymrożona i narośl odpada samoistnie, jednak mogą powstać miejscowe odbarwienia naskórka,
elektrokoagulacji – włókniaka usuwa się przy użyciu prądu o wysokiej częstotliwości; metoda ta raczej nie pozostawia przebarwień na skórze,
laseroterapii – zabieg polega na zastosowaniu wiązki lasera frakcyjnego CO2, w wyniku czego dochodzi do koagulacji tkanek i odpadnięcia guzka, zazwyczaj bez powstawania blizny.

Wybór konkretnej metody powinien być skonsultowany ze specjalistą.

Zostawić czy usunąć włókniaki?

Mimo iż z reguły nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, można jednak zdecydować się na usunięcie tych guzków. Często bowiem nie tylko przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, ale i uważane są przez pacjentów za szpecące. Zdarza się, że włókniaki szybko się rozrastają, krwawią lub sprawiają ból przy dotknięciu. W takiej sytuacji można skontaktować się z lekarzem, który zadecyduje, co zrobić z tą zmianą.